Tüpraş, Fortune 500 Türkiye 2020 listesinde 1.liği kaptırdı ve bu geçici bir durum olmayabilir.
Ancak paniğe mahal yok! Tüpraş’ın yerini koruması için aklıma bir fikir geldi.
Tüpraş, Fortune 500 Türkiye’de artık ilk sırada değil. Pandemi ortamında 2. olan Tüpraş’ın, 10 sene sonra ilk 10'a girmesi bile kolay olmayacak.
Neden mi?
Nedeninden önce, Tüpraş’ın üzerine çıkıp birinciliği alan kurumun EPİAŞ olduğunu söyleyeyim. Yani öyle bir “yeni teknoloji şirketleri listenin ilk 10'unu işgal edecek” durumu falan yok maalesef.
EPİAŞ, zamanında Tüpraş’a bahşedilen tekel gücüyle zirvede. Ne de olsa Türkiye’nin bütün elektriğinin alım satımı EPİAŞ borsasında yapılıyor. Cirosunu siz tahmin edin.
Peki Tüpraş ilk 10'a girmekte neden zorlanacak? Çok karmaşık değil. Güneşten elektrik elde eden ve elektriği depolayan teknolojiler yükselişte. Yakında elektrik santralleri için de, arabalar için de, ısınma için de, hatta biraz daha uzak bir gelecekte uçaklar için de yakıta gerek kalmayacak.
İşte o zaman Tüpraş sadece kerosen, asfalt, vb. satabilecek.
Peki Tüpraş ne yapsın?
Akla ilk gelen fikri, yani “madem güneş enerjisi geliyor, güneş enerjisine yatırım yapsın”ı söylemeyeceğim. Zaten bu fikir bile değil. Güneş enerjisine yatırım yapsın ne demek ki?
O yüzden çok net bir fikir ile geliyorum.
Tüpraş, deniz suyu dönüştürme işine girsin.
Deniz suyu mu? Ne alaka?
Yakın gelecekte şehirleri su kıtlığı bekliyor. Halihazırda deniz suyundan içme suyu üreten teknolojiler var, ama çok enerji harcıyorlar ve tam ticarileşemediler.
Öte yandan bu iş tam bir rafineri operasyonu. Denizin kenarına büyük bir desalinasyon (tuzdan arındırma) rafinerisi kurup, arıtılan suyu boru hatları ve tankerlerle dağıtıyorsunuz.
Ama bu sefer yurtdışından rafineri teknolojilerini satın alıp, Türkiye’de montajlayıp rafinericilik yapmak yok.
Tüpraş, uzun yıllardır kendisine tanınmış tekel hakkının getirisini yüksek cirolar ve kar marjlarıyla elde ediyor. Artık bu kazanılan parayı yeni teknolojiler üretmek için kullanmanın zamanı geldi.
Tüpraş, teknolojinin gelişmesini beklemek yerine, teknolojiyi geliştiren bir startup’a yatırım yapabilir. Örn. Boreal Light GmbH şirketine. Veya sıfırdan bir startup kurarak bu teknolojileri sıfırdan geliştirmeye soyunabilir. Startup ekosistemini de harekete geçirirse daha da hızlı ilerleyebilir.
Tatlı su elde edeceğiz diye karbon salmak da olmaz. Gereken elektriği %100 güneşten sağlamak için gerekli teknolojileri de benzer yollarla geliştirebilir.
Ve 5–10 yıl içinde bir sürü yerli / milli patentimiz ve teknolojilerimiz olur.
Nihayetinde de milli deniz suyu desalinasyon rafinerisini kurarız ve teknolojiyi / hizmeti ihraç etmeye başlarız. Evet, biz diye konuşmaya başladım çünkü bu operasyondaki her şey Türkiye’nin hesabına yazar. Bakarsınız Tüpraş da Türkiye’de değil dünyada ilk 500'e girerek bizi gururlandırır.
Fikir size nasıl geliyor?
Başka fikirler çağrıştırdı mı?
Fikri çöpe attıracak neler varsaymış olabilirim?
Yaptığım işleri görmek ve kendi işiniz için yeni fikirleri birlikte üretmek isterseniz, buraya tıklayın.
